شیمی کاربردی

دماسنج

بازدید: 6872

تاریخچه

نخستین وسیله واقعی علمی را برای اندازه‌گیری درجه حرارت در سال 1592 گالیله اختراع كرد وی برای این منظور یك بطری شیشه‌ای گردن باریك انتخاب كرده بود. بطری با آب رنگین تا نیمه پر شده و وارونه در یك ظرف محتوی آب رنگینی قرار گرفته بود. با تغییر دما هوای محتوی بطری منبسط یا منقبض می‌شد و ستون آب در گردن بطری بالا یا پایین می‌رفت. وسیله گالیله مقیاسی واقعی برای سنجش دما نبود به طوری كه وسیله وی بیشتر جنبه دما نما داشت. تا جنبه دماسنج در سال 1631ری تغییراتی را در دمانگار گالیله پیشنهاد كرد. پیشنهاد وی همان بطری وارونه گالیله بود كه در آن فقط سرد و گرم شدن از روی انقباض و انبساط آب ثبت می‌شد.

در سال 1635 دوك فردینالند توسكانی، كه به علوم علاقه‌مند بود دماسنجی ساخت كه در آن از الكل (كه در دمایی خیلی پایین‌تر از دمای آب یخ می‌بندد.) استفاده كرد. و سر لوله را چنان محكم بست كه الكل نتواند تبخیر شود.سرانجام در سال 1640 دانشمندان آكادمی لینچی در ایتالیا نمونه‌ای از دماسنج‌های جدیدی را ساختند كه در آن جیوه به كار برده و هوا را دست كم تا حدودی از قسمت بالای لوله بسته خارج كرده بودند. توجه به این نكته جالب است كه در حدود نیم قرن طول كشید تا دماسنج كاملاً تكامل یافت.

به دنبال كشف دماسنج گابریل، دانیل فارنهایت دانشمند هلندی در قرن هفدهم نوعی دماسنج گازی و الكلی ساخت كه با دقت اندازه‌گیری بیشتری می‌تواند دمای هوا را اندازه‌گیری كند. او به سال 1714 میلادی دماسنج جیوه‌ای را طراحی و با ضریب دقت بالایی با شیوه‌ای خاص درجه‌بندی نمود. فارنهایت نتایج تحقیقات خود را در سال 1724 میلادی منتشر ساخت.

آندرس سیلیسیوس دانشمند سوئدی به سال 1723 دماسنج جیوه‌ای را به صد قسمت مساوی تقسیم‌بندی نمود. اندازه‌گیری دمای هوا به روش سانتیگراد، (سیلیسیوس) به نام پرافتخار ایشان ثبت شده است.

ژول دانشمند انگلیسی با اعتقاد به این كه گرما نوعی انرژی است آزمایش‌های فراوانی در این راستا به انجام رسانید. او با اندازه‌گیری اختلاف دمای آب در بالا و پایین یك آبشار صد و ده متری روی تبدیل انرژی پتانسیل آب به گرما بررسی‌های فراوانی به انجام رسانید. پس از انجام این بررسی‌ها او به این نتیجه رسید كه مقدار انرژی در جهان ثابت است فقط می‌تواند از صورتی به صورت دیگر تبدیل شود. پس اجسام می‌توانند در حالت تعادل گرمایی وجود داشته باشند. ژول در سال 1843 اظهار داشت كه هرگاه مقدار معینی از انرژی مكانیكی به نظر ناپدید آید، همراه آن مقدار معینی گرما ظاهر شده است و این دلالت بر پایستگی چیزی دارد كه امروزه آن را انرژی می‌نامیم. ژول می‌گوید كه او خشنود است از اینكه عوامل بزرگ طبیعت به فرمان خالق فناناپذیر هستند و اینكه هرگاه (انرژی) مكانیكی صرف شود هم ارز گرمایی دقیقی از آن به دست می‌آید.

این گفته را ژول با كار خود در آزمایشگاه به دست آورده بود او اساساً مرد عمل بود و وقتی اندك برای تفكرات فلسفی درباره‌ یافته‌های خود داشت. در حالی كه دیگران بر مبنای استدلالهای ذهنی به همان نتیجه رسیده بودند كه مقدار كل انرژی در جهان ثابت است.

اینك پس از سالها گذر از نظریات ارزشمند دانشمندان انسان توانسته است با بكارگیری روابط و قوانین انرژی گرمایی را بیشتر شناخته و در نیروگاههای تولید برق، كارخانه‌های فولاد سازی، نیروگاههای هسته‌ای، موتور هواپیمای غول پیكر و هزاران هزاران پدیده او را مهار ساخته و بكار گیرد.

تعریف دماسنج

میزان الحراره که سرما و گرما را نشان میدهد، این لفظ فرانسوی است و در فارسی مستعمل است لیکن هنوز جزء زبان نشده است (فرهنگ نظام). ماخوذ از ترموس بمعنی گرما و مترون بمعنی اندازه یونانی و آلتی است که از روی آن میزان گرما اندازه گیری میشود و معمولا از یک لوله شیشه ای که دو طرف آن بسته و در قسمت پایین آن مخزنی پر از جیوه یا الکل تعبیه شده است تشکیل می گردد برای مدرج ساختن آن، ترمومترهای جیوه ای را در ظرف بخار آبی که در حال جوش است (کنار دریا) قرار میدهند، جیوه بر اساس خاصیت انبساط اجسام در مقابل حرارت در لوله بالا میرود ودر نقطه ای که توقف می کند آن نقطه را با عدد 100 علامت می گذارند. سپس مخزن جیوه را در خرده یخ در حال گداز می گذارند. جیوه از لوله پائین می آید و در نقطه ای متوقف می شود که آن را، نقطه صفر میزان الحراره فرض می کنند و در حقیقت نقطه انجماد آب یا نقطه ذوب یخ است. آنگاه میان این دو رقم را با اعداد علامت گذاری نموده که هر قسمت را یک درجه نامند. و اینگونه ترمومترها که به صد درجه تقسیم شده اند ترمومتر سانتی گراد می نامند. چه غیر از این درجه بندی انواع دیگری نیز وجود دارد که از آنجمله است ترمومتر رئومور و ترمومتر فارنهایت. ترمومتر رئومور - در این گرماسنج نقطه یخ یا صفر درجه سانتی گراد برابر است ولی نقطه غلیان آب در این گرماسنج 80 درجه است چه دانشمند فرانسوی در گرماسنج خود بین نقطه انجماد آب یا ذوب یخ و نقطه غلیان آب را 80 درجه تقسیم کرده و بالنتیجه 80 درجه ترمومتر رئومور برابر با صد درجه ترمتر سانتیگراد میباشد.

محدوده کاری دماسنج

باید توجه داشت که با ترمومترهای جیوه ای نمی توان سرماهای کمتراز 35 درجه زیر صفر را اندازه گیری کرد زیرا جیوه در 39 درجه سانتی گراد زیر صفر منجمد میشود. از این روی برای اندازه گیری سرماهای شدید از ترمومترهای الکلی استفاده می کنند زیرا الکل در 120 درجه سانتی گراد زیر صفر مایع است و بالعکس در 78 درجه سانتی گراد بجوش می آید.

دماسنج مایعی

این نوع دماسنج یکی از رایج ترین انواع دماسنجهای مورد استفاد درصنعت و غیره می باشد. عمدتا این نوع دماسنج را بعنوان دماسنجهای جیوه ای یا الکلی می شناسیم. اين دماسنج ها مطابق شكل زير از يك لوله شيشه اي باريك سربسته (خالي از هوا) متصل به يك مخزن تشكيل شده اند. مخزن پر از جيوه (يا الكل) است. با بالا رفتن دماي مايع درون مخزن، حجم آن بيشتر مي شود (انبساط مي يابد) و مايع در لوله باريك بالا مي رود و سطح بالايي آن در ارتفاع بالاتري قرار مي گيرد. از ارتفاع مايع در لوله باريك مي توان براي اندازه گيري دما استفاده كرد، زيرا هرچه دما بالاتر باشد، ارتفاع مايع بيشتر و هر چه دما كمتر باشد، ارتفاع مايع كمتر است.

دماسنج جیوه ای را می توان برای اندازگیری دما از 37.8 درجه سانتیگراد زیر صفر تا 315 درجه سانتی گراد استفاده نمود. اما اگرفضای بالای سطح جیوه را از گاز ازت پر نمایند، می توان تا دمای 538 درجه از آن استفاده نمود.

روش مدرج كردن يك دماسنج جيوه اي (يا الكلي)

براي مدرج كردن دماسنج به دو دماي ثابت و قابل دسترس مثلاً دماهاي جوش و انجماد آب نياز داريم. اين نقاط را نقطه هاي ثابت دماسنجي مي نامند. دماي كم را نقطه پايين و دماي زياد را نقطه بالاي دماسنجي مي گويند. رايج ترين نحوه انتخاب اندازه دماي مربوط به هر ارتفاع از ستون مايع در دماسنج و تعيين نقاط ثابت دماسنجي، روش درجه بندي (يا مقياس) سلسيوس است. در درجه بندي سلسيوس نقطه پايين برابر دماي يخ در حال ذوب است كه آنرا برابر صفر و نقطه بالايی، دماي بخار آب جوش مي باشد كه آنرا برابر صد در نظر مي گيرند. سپس بين اين دو نقطه را به صد درجه مساوي تقسيم مي كنند و هر قسمت را «يك درجه سلسيوس» مي نامند. درجه سلسيوس با نماد ^oC نشان داده مي شود. توجه داشته باشید که هنگام مشخص كردن نقطه پايين دماسنج، مخزن دماسنج بايد كاملاً درون مخلوط يخ و آب قرار گيرد و نيز موقع مشخص كردن نقطه بالا، مخزن دماسنج بايد در تماس كامل بخار آب باشد.

لوله دماسنج بايد خالي از هوا باشد، زيرا در صورت وجود هوا در لوله، جيوه داخل آن نمي تواند به راحتي بالا رود و در نهايت انبساط جيوه و هوا موجب شكستن لوله دماسنج خواهد شد.

نحوه استفاده از دماسنج (روش کاربا دماسنج)

براي اندازه گيري دما توسط دماسنج آن را در تماس با جسمي كه مي خواهيم دماي آنرا اندازه بگيريم، قرار مي دهيم به گونه اي كه مخزن دماسنج در تماس كامل با جسم مورد نظر باشد. مدتي (حدود دو الي سه دقيقه) صبر مي كنيم تا ارتفاع مايع در لوله باريك دماسنج ديگر تغيير نكند. آنگاه عددي را كه در مقابل سطح مايع در لوله ثبت شده است مي خوانيم. اين عدد دماي آن جسم را نشان مي دهد.

نکته: هیچگاه از دماسنج جهت همزدن استفاده نکنید. جهت همزدن مایعات از همزن شیشه ای استفاده نمائید.

می پسندم 0 نمی پسندم 0

این مطلب در تاریخ: چهار شنبه 22 آذر 1391 ساعت: 15:15 منتشر شده است

نویسنده:کامران مومن زاده

نظرات()

چراغ بونزن (Bunsen burner)

بازدید: 7753

دسته بندی: وسایل آزمایشگاه,,

چراغ گازي است که در آزمايشگاه هاي علمي به عنوان منبع تولید حرارت و انرژی گرمایی برای گرم کردن، سوزاندن و دیگر فعالیت های آزمایشی به طور گسترده استفاده مي شود و با گاز (متان، بوتان یا دیگر گازهای طبیعی) کار می کند.

اين ابزار به عنوان يکي از ابزارهاي اساسي دانشمندان براي گرم کردن مواد شيميايي يا جوش آوردن آب، استريل کردن اجسام کوچک، آماده کردن اسلايدهاي ميکروسکوپي، خم کردن لوله هاي شيشه اي و براي بسياري ديگر از اهداف مورد استفاده قرار مي گيرد. اين چراغ که اختراع يک شيمي دان آلماني به نام رابرت ويليام بونزن بود به اين نام ناميده شده است.

چراغ بونزن شامل يک لوله ي فلزي مستقيم با حدود 5 اينچ طول (حدود 13 سانتي متر) مي باشد که به يک پايه متصل است. قسمت پايين بوسيله ي يک لوله ي لاستيکي به منبع گاز روشنايي متصل مي باشد.

دهانه ي قابل تنظيم در قسمت پايه ي چراغ هوا را تنظيم مي کند. مخلوط هوا و گاز يک شعله ي بسيار داغ توليد مي کند. افشانک هايي در انواع مختلف مي توان بر روي سر چراغ براي کنترل شکل شعله نصب کرد.

اجزاء چراغ بونزن عبارتند از:

ورودی گاز، پایه، لوله منتقل کننده گاز، شیر یا دریچه تنظیم گاز، دریچه تنظیم هوا

شکل: چراغ بونزن و اجزاء اصلی آن

ورودی گاز یک لوله دندانه دار است که به داخل شیلنگ گاز فرو می رود و طوری ساخته شده که شیلنگ در آن محکم شود. هنگام نصب شیلنگ باید از این که گاز از آن نشت نمی کند مطمئن شد.

لوله منتقل کننده گاز لوله ای عمودی است که معمولاً در پایین آن، دریچه (شیر) تنظیم گاز قرار دارد که به وسیله آن می توان مقدار گازی که وارد چراغ می شود را تنظیم کرد.

دریچه ورودی هوا در پایین لوله یا در بالای آن قرار دارد و با گرداندنِ آن می توان مقدار هوایی که وارد لوله می شود را تنظیم کرد.

مهم ترین مزیت چراغ بونزن این است که می توان با استفاده از دریچه تنظیم هوا مقدار هوایی که وارد لوله می شود را کم یا زیاد کرد و به این ترتیب با تغییر نسبت هوا/گاز حرارت آن را تحت کنترل داشت.

اگر مقدار هوای کافی به گاز یا هر ماده سوختنی دیگر نرسد، اشتعال ناقص اتفاق می افتد و در واقع مقداری از گاز به صورت نسوخته و بدون آن که با اکسیژن ترکیب شود متصاعد می شود. شعله آبی نشان دهنده آن است که اشتعال کامل اتفاق افتاده و رنگ قرمز شعله و نیز دود کردن شعله نشان دهنده اشتعال ناقص است. در ساخت چراغ بونزن نیز از همین اصل استفاده شده است، هنگامی که دریچه هوا کاملاً باز باشد، هوا و گاز قبل از رسیدن به دهانه لوله چراغ، کاملا با هم مخلوط می شوند و به این ترتیب هنگام اشتعال تمام گاز می سوزد و در نتیجه شعله ای داغ تر داریم و رنگ آبی شعله نیز نشان دهنده اشتعال کامل است. هنگامی که دریچه تنظیم هوا را ببندیم، گاز فقط در هنگامی که از لوله بیرون می آید یعنی درست در دهانه لوله با اکسیژن برخورد می کند و چون اکسیژن کافی در اختیارش قرار نمی گیرد، اشتعال ناقص صورت می پذیرد و شعله ای کم حرارت تر به رنگ نارنجی و قرمز به وجود می آید.

باز کردن شیر گاز تا آخرین حد آن موجب بزرگ تر شدن شعله می شود اما حرارت آن را بیشتر نمی کند بنابراین باید توجه کنیم که اگر در آزمایشی نیاز به حرارت زیاد داریم باید هم مقدار گاز و هم مقدار هوای ورودی را در حدی مشخص تنظیم کنیم.

در شکل بالا، شعله شماره 1 نسبت هوا و گاز بسیار خوب تنظیم شده و در شماره 4 میزان هوا به گاز خیلی کم است

انواع چراغ بونزن

1- نوع معمولی که احتیاج به کپسول گاز خانگی یا گاز شهری دارد

2- انواع قابل حمل که مخزن گاز در زیر آن است و پس از اتمام گاز باید شارژ شود.

3- نوع پسر آتش (FIREBOY)

این نوع هم میتواند به گاز شهری وصل شود و همچنین کپسول مخصوص خود را دارد که میتواند مستقل از گاز شهری بوده و قابل حمل باشد.

ویژگی ها و مزایا:

- نظارت بر شعله و جلوگیری از بالا رفتن بیش از حد درجه حرارت برای عملیات ایمن.

- رابط گرافیکی کاربری برای کنترل مناسب.

- حسگر نوری احتراق برای کنترل اتوماتیک.

- همچنین دارای باطری قابل شارژ و آداپتور کارتریج گاز مستقل و قابل حمل برای استفاده است.

نوع دیگری از پسر آتش همراه با کپسول گاز مربوطه

می پسندم 0 نمی پسندم 0

این مطلب در تاریخ: چهار شنبه 22 آذر 1391 ساعت: 15:13 منتشر شده است

نویسنده:کامران مومن زاده

نظرات()

سه پایه‌ی فلزی (Tripod Stand)

بازدید: 5868

دسته بندی: وسایل آزمایشگاه,,

وسیله ای فلزی كه برای نگه داشتن وسایل و گرم كردن آنها در بالای شعله چراغ بونزن آزمایشگاهی كاربرد دارد.

شکل: دو نوع سه پایه

می پسندم 0 نمی پسندم 0

این مطلب در تاریخ: چهار شنبه 22 آذر 1391 ساعت: 15:12 منتشر شده است

نویسنده:کامران مومن زاده

نظرات()

مثلث نسوز (Clay Triangle)

بازدید: 6890

دسته بندی: وسایل آزمایشگاه,,

مثلثي فلزي كه سه قطعه روكش از چینی نسوز یا آلومین دارد و معمولا آنرا روی سه پایه قرار می دهند و از آن عمدتاً براي نگهداشتن بوته چيني بر روي سه پایه هنگام گرم كردن استفاده مي‌شود. يك مثلث نسوز هنگامي مناسب است كه بوته در حفره آن قرار گيرد در غير اين صورت حالت نامتعادلي پيدا مي‌كند و ممكن است بوته بيفتد.

شکل: طرز قرار گرفتن بوته چینی در مثلث نسوز

می پسندم 0 نمی پسندم 0

این مطلب در تاریخ: چهار شنبه 22 آذر 1391 ساعت: 15:11 منتشر شده است

نویسنده:کامران مومن زاده

نظرات()

هاون چینی (Porcelain Mortar)

بازدید: 6964

دسته بندی: وسایل آزمایشگاه,,

هاون چيني شبيه كپسول چيني است كه ضخامت بدنه آن بيشتر است و لبه آن ممكن است صاف باشد. اين ابزار داراي دسته اي است كه آن هم از جنس چيني مي باشد و از آن براي خرد كردن و نرم كردن مواد استفاده مي شود.

كاربرد: اجسـام و مواد بسـيار سـخت با عمل ساييدن در هاون به صورت كاملاً نرم و پودر شده درمي آيند.

طرز كار: ضمن كار كردن با هاون بايد آن را با دست چپ محكم نگهداشت و با دست راست دسته آن را به صورت چرخشي در هاون گرداند و فشار به آن وارد كرد تا در اثر چرخيدن مواد، ساييده و نرم شوند.

در پايان آزمايش، پس از پودر كردن مواد، بايد هاون و دسته آن را كاملاً تميز و خشك كرد. براي اين كار از لوله شـوي بايد استفاده كرد. اگر مواد چسبيده به هاون از طريق شست و شوي با آب جدا نشد، مي توان از اسيد رقيق براي تميز كردن هاون استفاده كرد. پس از پاك كردن، فورا بايد هاون را آب كشيد و با دستمال تميز آن را خشك كرد و در جاي مطمئني قرار داد.

نگه داری و مراقبت: دسته هاون را نبايد روي ميز كار گذاشت. زيرا اين عمل سبب لغزيدن آن مي شود و در صورت افتادن و ضربه خوردن مي شكند. دسته هاون را هميشه بايد داخل هاون گذاشت. در مواقع ضروري اگر ناچار به برداشتن آن شديد، بايد آن را در جاي مطمئني قرار دهيد كه احتمال لغزيدن افتادن و شكستن آن وجود نداشته باشد. ظروف چینی اگر چه در مقابل حرارت مقاوم هستند اما در صورت عدم مراقبت به سادگی می شکنند. برای نرم کردن اجسام سخت نخست آنها را توسط چکش باید خرد کرد، در ضمن دسته هاون را نباید به طور عمودی بر جسم کوبید. بلکه باید با ملایمت عمل سائیدن را انجام داد.

شکل: نمونه هاون درب دار و روش کار با هاون را نشان میدهد.

می پسندم 0 نمی پسندم 0

این مطلب در تاریخ: چهار شنبه 22 آذر 1391 ساعت: 15:11 منتشر شده است

نویسنده:کامران مومن زاده

نظرات()

كپسول چینی (Porcelain dish)

بازدید: 6353

دسته بندی: وسایل آزمایشگاه,,

کپسول چيني، ظرف ته گرد کاسه مانندي است که دهانه بازي دارد. در لبه آن مانند بشر شياري وجود دارد که به آسان ريختن مايع از آن کمک مي کند. ازکپسول چینی برای تبخیر سریع محلولها استفاده می شود، برای این کار کپسول را روی سه پایه و توری نسوز می گذارند و گرما می دهند.

اگر هدف از تبخیر محلول، خشک شدن آن و جدا کردن ماده جامد باشد، در آخر هر کار باید کپسول را با پنس بوته نگه داشت و با همزن، محلول را همزد تا ذره های آن، به بیرون پرتاب نشود.

ازکپسول چینی نیز مانند بوته چینی می توان برای ذوب کردن مواد (مانند موم، پارافین، سرب وغیره) و همچنین برای گرفتن آب تبلور مواد از آن استفاده کرد. (مانند تهیه استات سدیم بدون آب از استات سدیم متبلور، تهیه متان و یا گرفتن آب تبلور از بلور کلرید روی برای تهیه معرف لوکاس در آزمایش تشخیص الکلها و غیره).

از کپسول چینی می توان به عنوان ظرف توزین نیزاستفاده کرد. برای این کار، نخست باید کپسول خالی و سپس کپسول و ماده مورد نظر را وزن کرد، در این حالت اختلاف وزنها نشان دهنده وزن ماده مورد نظر میباشد.

شکسته های کپسول و بوته چینی را نباید دور ریخت، زيرا از خرده هاي آنها براي آب گيري الكل و تهيه اتيلن مي توان استفاده كرد. (بوته شكسته را مي توان خرد كرده، به عنوان ماده آبگير مورد استفاده قرار داد). همچنین از شکسته های کپسول و بوته چینی میتوان به عنوان سنگ جوش نیز استفاده نمود.

از کپسول چینی برای تعیین قابلیت حل شدن مواد نیز استفاده می شود.

می پسندم 0 نمی پسندم 0

این مطلب در تاریخ: چهار شنبه 22 آذر 1391 ساعت: 15:10 منتشر شده است

نویسنده:کامران مومن زاده

نظرات()

بوته چینی یا کروزه چینی (Crucible)

بازدید: 7910

دسته بندی: وسایل آزمایشگاه,,

بوته آزمایشگاهی ظرف مخروطی (مخروط ناقص) شبیه انگشتانه است که لبه های آن کاملاً صاف و جداره های داخلی و خارجی آن صاف و صیقلی است. این وسیله برای حرارت دادن مواد تا دماهای بالا ساخته شده است. این ابزار می تواند از جنس فلز (بویژه نیکل)، چینی، گرافیتی و سفالی باشد اما این بوته ها عمدتاً از جنس چینی تهیه می شود و معمولاً دارای سرپوش است.

از این ابزار برای تعیین آب تبلور نمک ها (مانند آب تبلور کات کـبود (CuSO₄.5H₂O) يا همان سولفات مس، زاج سبز (FeSO₄.7H₂O) يا همان سولفات آهن و نمک قليا يا کربنات سديم) ، ذوب مواد با دمای ذوب بالا و همچنین در شیمی تجزیه برای خشک کردن و یا پخت مواد در کوره استفاده می شود.

بوته چینی بهترین وسیله برای استفاده در آزمایش هایی است که در آن از حرارت بالا استفاده می شود. این بوته ها دمای تا حدود 1200 درجه سانتیگراد را تحمل می کنند و می توان با شعله مستقیم یا به وسیله کوره های الکتریکی آنها را گرم کرد.

هنگام گرم كردن بوته باید آن را با گیره ویژه ای (گیره بوته) برداشت و در حفره مثلث نسوز مناسب، قرار داد.

چند نکته درباره بوته چینی:

اسیدها بر بوته اثر ندارند اما بازها سبب خوردگی بوته می شوند. برای پاک کردن بوته تا حد امکان نباید از اسیدها هم استفاده کرد.

هنگامی که از بوته برای سنجش های وزنی استفاده می شود نخست باید بوته خالی را چندین بار در کوره (معمولا الکتریکی) در دمای معین (دمای لازم برای پختن رسوب) قرار داد و پس از سرد کردن، وزن کرد تا به وزن ثابت رسید.

مهمترین نکته ای که باید در استفاده از بوته رعایت کرد هم مربوط به دمای بالا است. همیشه بوته را با گیره بوته که مخصوص این کار ساخته شده است باید حمل کرد. پس از پایان یافتن آزمایش نیز مدتی طول می کشد تا دمای بوته پایین بیاید بنا بر این در حمل آن باید همیشه احتیاط کرد و همیشه آن را با انبر بوته جابجا کرد.

بوته هاي شکسـته را نبايد دور ريخـت زيرا از خرده هاي آنها براي آب گيري الکل و تهيه اتيلن مي توان استفاده کرد. (بوته شکسته را مي توان خرد کرده، به عنوان ماده آبگير مورد استفاده قرار داد)

همچنین از شکسته های آن به عنوان سنگ جوش نیز میتوان استفاده کرد.

تکنیکهای استفاده از بوته

بوته ها معمولا از چینی ساخته شده و آنها ممکن است با یک شعله مستقیم مشعل چراغ بونزن و یا در کوره الکتریکی تا دمای بسیار بالا حرارت داده شوند ولی نشکنند. اما از طرف دیگر خیلی ظریف هستند، و ممکن است به آسانی و سریع بشکنند مخصوصا وقتی هنوز داغ است و روی سطح سرد قرار گیرد.

همیشه باید بوته را قبل از استفاده به دقت بررسی کنید که ترک یا نقص دیگری نداشته باشد. اگر چیز مشکوکی دیدید حتما آنرا با مربی آزمایشگاه در میان بگذارید.

بوته باید به آرامی با مشعل چراغ بونزن گرم شود، برای این کار ابتدا چراغ را از فاصله دور تر در اطراف بوته نگه دارید تا گرم شود و کم کم به آن نزدیک کنید تا گرم تر و داغ شود. بوته می توان حرارت داده می شود تا زمانی که بر اثر حرارت به رنگ قرمز درآید.

توجه کنید که چگونه حرارت چراغ بنزن زیر بوته متمرکز شده و شعله ای که بالا می آید در تماس با زیر بوته است.

همیشه بوته داغ را بر روی توری نسوز قرار دهید، هرگز بوته داغ را به طور مستقیم بر روی میز قرار ندهید. سطح سرد ممکن است در این بوته ترک ایجاد کند و باعث خروج مایع مذاب و یا آلوده شدن ماده و یا رنگی شدن آن و تغییر جرم ماده و در نتیجه باعث خرابی آزمایش گردد.

وقتی که تازه بوته را روی توری نسوز قرار میدهید هنوز بسیار داغ است و مهم است که اجازه دهید آن به دمای اتاق برسد قبل از این که آنرا روی ترازو قرار دهید. برای این که بفهمید سرد شده است کف دست خود را با احتیاط از بالا به آن نزدیک کنید. زمانی میتوان آنرا وزن کرد که آنقدر سرد شده باشد که وقتی درب آنرا لمس میکنید احساس کمی گرمی کنید. (دقت کنید تا زمانی که از سرد شدن کامل آن مطمئن نشدید به آن دست نزنید)

توجه داشته باشید که حتی در مواقعی که بوته سرد است نیز آنرا با انبر بوته جابجا کنید زیرا عرق دست میتواند مقدار جرم را زیاد کند که باعث خطا در اندازه گیری های حساس شود.

می پسندم 1 نمی پسندم 0

این مطلب در تاریخ: چهار شنبه 22 آذر 1391 ساعت: 15:9 منتشر شده است

نویسنده:کامران مومن زاده

نظرات()

پنس بوته (انبر بوته) (Crucible Tong)

بازدید: 6072

دسته بندی: وسایل آزمایشگاه,,

نوعي پنس فلزي شبيه قيچي يا انبر با دسته بلند است كه معمولاً انتهاي آن اندكي خميده است تا آسانتر بتوان بوته را با آن برداشت. از پنس بوته (انبر بوته) براي گذاشتن و برداشتن بوته چيني روي چراغ گاز يا داخل كوره الكتريكي استفاده مي‌شود.

می پسندم 0 نمی پسندم 0

این مطلب در تاریخ: چهار شنبه 22 آذر 1391 ساعت: 15:8 منتشر شده است

نویسنده:کامران مومن زاده

نظرات()

توری نسوز (Wire Gauze)

بازدید: 5801

دسته بندی: وسایل آزمایشگاه,,

توري نسوز نوعي توري فلزي است كه در قسمت وسط آن پوششي از ماده نسوز وجود دارد و براي جلوگيري از تاثير مستقيم شعله بر ظرفي كه بايد بوسيله شعله گرم شود، به كار مي‌رود. معمولاً توري نسوز را روي سه پايه قرار مي دهند و ظرف مورد نظر (بشر، ارلن و...) را روي آن گذاشته و حرارت مي دهند.

می پسندم 0 نمی پسندم 0

این مطلب در تاریخ: چهار شنبه 22 آذر 1391 ساعت: 15:8 منتشر شده است

نویسنده:کامران مومن زاده

نظرات()

جیوه

بازدید: 6144

دسته بندی: عناصر شیمیایی,,

اطلاعات اولیه

جیوه که آن را سیماب (quicksilver) هم می‌نامند عنصر شیمیایی است که در جدول تناوبی دارای نشان Hg و عدد اتمی 80 می‌باشد. جیوه که فلزی سبک، نقره‌ای، سمی و جزء عناصر واسطه است، یکی از دو عنصری می‌باشد که در دماهای معمولی اتاق حالت مایع دارند (فلز دیگر برم است) و در دماسنجها، فشارسنجها و سایر وسایل علمی کاربرد دارد. جیوه عمدتا" بوسیله کاهش از ماده معدنی cinnabar (سولفور جیوه) بدست می‌آید.

تاریخچــــــــه

جیوه را چینیان و هندیهای باستان شناخته بودند و در گورهای متعلق به 1500سال قبل از میلاد یافت شده‌اند. تا سال 500 قبل از میلاد، از جیوه به همراه مواد دیگر برای ساخت آمالگامها استفاده می‌شد. یونانیان باستان از این فلز سمی در پمادها و رومیان از آن در لوازم آرایشی استفاده می‌کردند. کیمیاگران تصور می‌کردند تمامی مواد از این ماده ساخته شده‌اند. همچنین می‌پنداشتند در صورتی که جیوه سخت شود، به طلا تبدیل خواهد شد.

در قرن 18 و قرن 19 از نیترات جیوه برای کندن موی حیوانات جهت ساختن کلاههای نمدی استفاده می‌کردند. این مسئله موجب بروز آسیبهای مغزی در بین کلاهدوزان شد که گفته می‌شود عبارت: "دیوانه مثل یک کلاهدوز" و شهرت Mad hatter آلیس در سرزمین عجایب از آنجا آمده است.

کیمیاگران نام خدای رومیان Mercury را برای این عنصر در نظر گرفتند. نماد جیوه Hg، از واژه hydrargyrum که لاتینی شده کلمه یونانی hydrargyros می‌باشد، برگرفته شده که ریشه‌های یونانی این واژه مرکب به معنی آب و نقره بود. جیوه یکی از معدود عناصری است که دارای یک نماد کیمیاگری است.

پیدایــــــــش

جیوه که عنصری کمیاب در پوسته زمین است، یا در کانی‌های محلی (کمیاب) و یا در،cinnabar،corderoite، livingstonite و دیگر مواد معدنی یافت می‌شود که cannibar) HgS) فراوان‌ترین سنگ معدن جیوه می‌باشد. تقریبـا" 50% جیوه مورد نیاز جهان از اسپانیا و ایتالیا و بیشتر 50% بقیه از یوگوسلاوی، روسیه و شمال آمریکا تامین می‌شود. این فلز را با روش گرم کردن cannibar در جریان هوا و تغلیظ بخار آن استخراج می‌کنند.

خصوصیات قابل توجه

جیوه، فلزی سنگین، نقره‌ای رنگ، یک ظرفیتی یا دو ظرفیتی است که هادی ضعیفی برای گرما اما هادی مناسبی برای الکتریسیته می‌باشد و تنها فلزی است که در دمای اتاق به حالت مایع است (مایعی مات و درخشان). جیوه براحتی و تقریبا" با تمامی فلزات معمولی از جمله طلا و نقره آلیاژ می‌سازد، (بجز آهن) که به هر کدام از این آلیاژها ملغمه (amalgam) می‌گویند.

نقطه انجماد جیوه 40- درجه سلسیوس معادل 40- درجه فارنهایت می‌باشد. این تنها دمایی است که در هر دو مقیاس برابراست. همچنین این عنصر دارای انبساط حرارتی حجمی ثابتی می‌باشد، واکنش پذیری آن نسبت به روی و کادمیم کمتراست و جایگزین هیدروژن اسیدها نمی‌شود. حالتهای عادی اکسیداسیون این عنصر عبارتند از: mercurous یا 1+ و mercuric یا 2+. نمونه‌های بسیار نادری هم از ترکیبات جیوه 3+ وجود دارد.

کاربردهــــــا

بیشترین کاربرد جیوه در ساخت مواد شیمیایی صنعتی و کاربردهای برقی و الکترونیکی است. علاوه بر این‌ها از جیوه در دماسنجها بخصوص برای حرارتهای بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

چون به‌آسانی با طلا تولید آمالگام می‌کند، برای تهیه طلا از سنگ معدن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

از جیوه علاوه بر دماسنجها در فشارسنجها، پمپهای انتشار و بسیاری وسایل آزمایشگاهی دیگراستفاده می‌گردد.

نقطه سه گانه جیوه – 8344/38- درجه سانتیگراد – نقطه ثابتی است که بعنوان معیار در مقیاسهای بین‌المللی حرارتی (ITS-90) بکار رفته است.

از جیوه گازی در لامپهای بخار جیوه و تابلوهای تبلیغاتی استفاده می‌شود.

کاربردهای متنوع جیوه: سویچهای جیوه ای، حشره کشها، آمالگامها/ داروهای دندان، باتریهای جیوه‌ای برای تولید هیدروکسید سدیم و کلر، الکترود در برخی انواع الکترولیز، باتریها (پیلهای جیوه‌ای) و کاتالیزورها.

ترکیبات

مهمترین نمکهای آن عبارتند از:

کلرید جیوه – که بسیار خورنده، پالایش شده و به ‌شدت سمی است.

کلرید mercurous – کالومل بوده و هنوز هم گاهی اوقات در پزشکی کاربرد دارد.

فولمینات جیوه – یک چاشنی که در مواد انفجاری کاربرد وسیعی دارد.

سولفید جیوه که از آن در ساخت شنگرف که رنگدانه مرغوبی برای رنگسازی است، استفاده می‌شود.

ترکیبات آلی جیوه نیز مهم هستند. مطالعات آزمایشگاهی ثابت کرده است که تخلیه الکتریکی موجب می‌شود تا گازهای نجیب نئون، آرگون، کریپتون و زنون با بخار جیوه ترکیب گردند. محصولات تولید شده از طریق این ترکیب توســط نیــــرویهـــــای van der waals در کنار هم قرار گرفته و نتیجه آن HgNe , HgKr , HgAr و HgXe است. Methyl mercury ترکیب خطرناکی است که به مقدار فراوان در آبها و جریانات آبی بعنوان عامل آلوده کننده دیده می‌شود.

ایزوتوپهــــــــا

برای جیوه، هفت ایزوتوپ پایدار وجود دارد که فراوان‌ترین آنها Hg-202 است (فراوانی طبیعی 86/26%). پایدارترین ایزوتوپهای پرتوزاد آن Hg-194 با نیم عمر 444 سال و Hg-203 با نیمه عمر 46,612 روز هستند. بیشتر مابقی ایزوتوپهای پرتوزاد آن، نیمه عمر کمتر از یک روز دارند.

هشدارهـــــــــا

جیوه در هر دو حالت گازی و مایع به‌شدت سمی است. اگر این فلز سنگین و سمی خورده شود، منجر به ضایعات مغزی و کبدی می‌شود. به همین علت، امروزه در دماسنجهایی که فقط به منظور اندازه گیری درجه حرارت آب و هوا ساخته شده‌اند، از الکل رنگیزه دار استفاده می‌شود؛ نقطه جوش الکل از هر دمای طبیعی در زمین بیشتر است.

هنوز هم در بسیاری از دماسنجهای پزشکی به علت دقت بالای جیوه از این عنصر استفاده می‌گردد. هنگام استفاده از این دماسنجها باید توجه زیادی نمود تا گاز گرفته نشوند. واحد تجاری برای کار با جیوه flask است که وزن آن معادل Ib76 می‌باشد.

جیوه ماده سمی بسیار خطرناکی است که به‌آسانی از طریق بافتهای پوستی، تنفسی و گوارشی جذب می‌شود. یکی از موارد مسمومیت با جیوه به حساب می‌آید. جیوه، سیستم عصبی مرکزی را مورد تهاجم قرار داده و تاثیرات بسیار بدی روی دهان، لثه و دندان می‌گذارد.

تماس با مقدار زیاد جیوه و در مدت طولانی باعث آسیبهای مغزی و در نهایت منجر به مرگ خواهد شد. هوایی که در دمای اتاق با بخار جیوه اشباع شده باشد، به رغم نقطه جوش بالا بسیار سمی است (خطر در دماهای بالاتر افزایش می‌یابد)؛ بنابراین با این عنصر باید در نهایت دقت رفتار شود. لازم است ظروف جیوه بصورت مطمئن پوشیده شوند تا از سررفتن یا تبخیرآن جلوگیری شود. حرارت دادن جیوه یا ترکیبات آن همیشه باید بوسیله هواکشهای مناسب و قوی انجام شود؛ بعضی اکسیدهای آن می‌توانند به جیوه عنصری تجزیه شوند که سریعا" تبخیر شده و ممکن است دیده نشوند.

می پسندم 0 نمی پسندم 0

این مطلب در تاریخ: چهار شنبه 22 آذر 1391 ساعت: 15:5 منتشر شده است

نویسنده:کامران مومن زاده

نظرات()

حلال انواع لکه

بازدید: 4633

دسته بندی: متفرقه,,

نوع لک	حلال
نوار چسب	تترا کلرید کربن
لک میوه	آب جوش
خون	محلول نمک –آب و صابون
شربت و شیرینی	آب گرم وصابون+آب ژاول
چای-قهوه-کاکائو-شکلات	آب جوش و آمونیاک
آدامس	تترا کلرید کربن
لک سبزی	الکل و صابون
چربی	تتراکلرید کربن+بنزین سفید
ید	الکل + تیو سولفات سدیم
رنگ روغنی	تینر
لاک	استون
قیر	نفت – بنزین - تتراکلرید کربن
لکه جوهر ومرکب	شیر محلی که گرم نشده باشد
لک چربی فرش	پودر جوش شیرین بزنید وپس از یک روز آن را برس بزنید
لک عرق بدن	آمونیاک و سرکه بعد پودر لباسشوئی
لک روی ظروف نقره	نمک طعام
لک روی ظروف آلومینیوم	سرکه گرم
لکه زنگ آهن	آب لیمو ونمک
لک پارافین یا شمع	اتو کشی با کاغذ خشک کن سپس تترا کلرید کربن
لک روی ظرف نیکل	آمونیاک – کلروفرم – اتر - نفت

می پسندم 0 نمی پسندم 0

این مطلب در تاریخ: چهار شنبه 22 آذر 1391 ساعت: 14:59 منتشر شده است

نویسنده:کامران مومن زاده

نظرات()

اینم یه روش خوب برای حفظ کردن جدول تناوبی:

بازدید: 4498

گروه۱:لیلا(Li) نكند(Na) كه(k) روبه(Rb) سوزانده(Cs) فرنگیز(Fr).

گروه۲:بگو(Be)منیژه(Mg) كله ات را(Ca) سرویس میكنم (Sr)با(Ba) رنده(Ra).

گروه۳:بگو (B) الو (Al) جواد (Ga) اینجا (In) تیمارستان(Ti).

گروه۴:كسی© (Si) گریه(Ge) نكندسر (Sn) بی پولی(Pb).

گروه۵:نگو (N) پرسپولیس (P) اس آ اس (As) بگواستقلال(Sb) بی طرفه(Bi).

گروه۶:اه(O) سنی(S) سویرم(Se) تلی (Te) پروفسور(Po) .(تركی)

گروه۷:فرید (F) كلم (Cl) برد (Br) ایرج (I) آتش (At).

می پسندم 0 نمی پسندم 0

این مطلب در تاریخ: چهار شنبه 22 آذر 1391 ساعت: 14:58 منتشر شده است

نویسنده:کامران مومن زاده

نظرات()

ليست صفحات

تعداد صفحات : 31

صفحه قبل 1 ... 19 20 21 22 23 ... 31 صفحه بعد

شیمی کاربردی

موضوعات

آرشیو

نویسندگان

لینک دوستان

پیوندهای روزانه

آخرین نطرات کاربران

امکانات جانبی

پورتال تفریحی

کلیک طلا

دماسنج

چراغ بونزن (Bunsen burner)

سه پایه‌ی فلزی (Tripod Stand)

مثلث نسوز (Clay Triangle)

هاون چینی (Porcelain Mortar)

كپسول چینی (Porcelain dish)

بوته چینی یا کروزه چینی (Crucible)

پنس بوته (انبر بوته) (Crucible Tong)

توری نسوز (Wire Gauze)

جیوه

حلال انواع لکه

اینم یه روش خوب برای حفظ کردن جدول تناوبی:

ليست صفحات

ورود کاربران

عضويت سريع

تبلیغات

پشتيباني آنلاين

آمار

نظرسنجي

درباره ما

مطالب پربازدید

مطالب تصادفی

تبادل لینک هوشمند

خبرنامه